Czy warto montować bufor do pompy ciepła?

Bufor w układzie z pompą ciepła jeszcze do niedawna uznawane były za niepotrzebny koszt, na który próbują namówić instalatorzy. Jednak wraz z popularnością tych urządzeń grzewczych i ich coraz częstszym montażem w gospodarstwach domowych, okazały się bardzo przydatnym elementem, który wpływa na poprawę efektywności ogrzewania pompą ciepła. Zbiornik buforowy służy m.in. do magazynowania ciepłej wody wykorzystywanej potem do ogrzewania domu. Czy należy zatem instalować bufor w instalacji grzewczej z pompą ciepła? Kiedy jest potrzebny i jak dobrać odpowiedni do danej instalacji? Na te pytania odpowiemy w poniższym artykule. 

Czym jest bufor pompy ciepła? 

Aby odpowiedzieć na pytanie, czy warto instalować bufor do pompy ciepła, należy najpierw dowiedzieć się, czym on jest. To zbiornik, w którym magazynowana jest woda potrzebna do zasilania instalacji centralnego ogrzewania. Dlatego często określany jest magazynem ciepła. Bufor najczęściej montowany jest do pompy ciepła, jednak może być wykorzystywany także z innymi urządzeniami grzewczymi m.in. z kotłami gazowymi różnych producentów i na paliwo stałe. 

Jak działa zbiornik buforowy?

Źródło ciepła np. pompa lub kocioł ogrzewa wodę w zbiorniku buforowym do wysokiej temperatury. Ogrzana woda zostaje magazynowana, a gdy występuje zapotrzebowanie na ciepło w domu – jest ona pobierana ze zbiornika i rozprowadzana do grzejników lub ogrzewania podłogowego za pomocą pompy obiegowej. Temperatura wody zasilającej instalację grzewczą jest regulowana przez zawór mieszający, który łączy wodę z bufora z wodą powrotną z instalacji.

Zdaniem eksperta

Bufor często mylony jest ze zbiornikiem c.w.u, ponieważ wyglądają podobnie. Należy podkreślić, że są to dwa zupełnie inne typy zbiorników, które mają przypisane inne zadania. Bufor służy do gromadzenia energii cieplnej potrzebnej do instalacji centralnego ogrzewania. Natomiast zbiornik ciepłej wody użytkowej odpowiada za dostarczenie wody, którą możemy wykorzystać do kąpieli, mycia naczyń – mówi Karol Dudek, właściciel Proserwis.

Jakie funkcje pełni bufor przy pompie ciepła?

Bufor jest ważnym elementem instalacji grzewczej z powietrzną, wodną i gruntową pompą ciepła, który może wydłużać żywotność pracy urządzenia. Pełni on funkcje: 

• magazynuje energię cieplną – pompa nagrzewa bufor, z którego ciepło jest dystrybuowane do instalacji centralnego ogrzewania. Pozwala to na wydłużenie czasu pracy pompy i uniknięcie częstych cykli włączania/wyłączania. 
• zapewnia minimalny przepływ wody, wymagany przez pompę ciepła do prawidłowej pracy. Dzięki temu zapobiega taktowaniu pompy i przegrzewaniu. 
• umożliwia podłączenie kilku źródeł ciepła i odbiorników, np. pompy ciepła, kolektorów słonecznych, ogrzewania podłogowego i grzejników.
• pozwala na magazynowanie nadwyżek energii z instalacji fotowoltaicznej. 
• pełni rolę sprzęgła hydraulicznego – oddziela obieg pompy ciepła od obiegów grzewczych, dzięki temu możliwa jest optymalizacja parametrów pracy. 

Pompa ciepła z buforem, kiedy konieczny jest zbiornik buforowy?

Bufor ciepła w instalacji z pompą ciepła wodną zajmuje dodatkowe miejsce i stanowi koszt, który należy uwzględnić w inwestycji. Są jednak sytuacje, w których zbiornik buforowy jest konieczny. Warto go zastosować, gdy instalacja grzewcza ma duże opory hydrauliczne lub ograniczony przepływ np. często ma to miejsce w starszych systemach z grzejnikami. Bufor zapewni wówczas wymagany przez pompę ciepła minimalny przepływ i zład wody. Zbiornik konieczny będzie także, gdy dom podzielony jest na obiegi grzewcze o różnej temperaturze wody grzewczej np. gdy na parterze zamontowana jest podłogówka, a na piętrze zwykłe grzejniki. Bufor jest niezbędny także, gdy zdecydowaliśmy się na układ hybrydowy z pompą i dodatkowych źródłem ciepła (kolektorem, kominkiem, kotłem)

Do instalacji pompy ciepła ze zbiornikiem buforowym należy także przygotować się, gdy ma ona pracować w inteligentnej sieci energetycznej (Smart Gird). Pozwoli on na akumulację energii w okresach niskiego zapotrzebowania i jej wykorzystanie w szczytach obciążenia. 

Pompa ciepła bez bufora, kiedy zbiornik buforowy nie jest potrzebny?

W środowisku serwisantów instalacji grzewczych można spotkać się z opinią, że zbiornik buforowy powinien znaleźć się w każdej instalacji. Dzięki temu użytkownik zyska pewność, że układ będzie miał zapewniony przepływ w każdych warunkach. Bufor ciepła warto zastosować, gdy z projektu wynika, że ilość wody w instalacji jest zbyt mała, by zapewnić stabilną pracę pompy ciepła. 

Pompa ciepła może pracować bez zbiornika buforowego w dobrze zaprojektowanych instalacjach z ogrzewaniem podłogowym, w których nie ma ograniczeń w przepływie wody grzewczej. Zbiornik ten nie jest wymagany także w prostych układach w małych domach jednorodzinnych, w których instalacja jest prosta w użytkowaniu i tania w wykonaniu. 

Jak dobrać bufor do pompy ciepła?

Wybór odpowiedniego bufora do pompy ciepła nie jest zadaniem prostym, ponieważ na rynku znajdziemy wiele urządzeń od znanych producentów. Jednak oprócz kierowania się marką należy przede wszystkim uwzględnić zapotrzebowanie konkretnej instalacji. Pojemność bufora powinna być dobrana do mocy pompy ciepła – zazwyczaj przyjmuje się, że minimalna pojemność zbiornika wynosi 10-20 litrów na każdy 1 kW mocy urządzenia grzewczego. Zgodnie z tym schematem dla pompy ciepła 12 kW bufor musi mieć co najmniej 12-240 litrów pojemności. Dokładne dane zwykle podane są w wytycznych producenta pompy ciepła. Znaczenie będzie mieć także rodzaj instalacji grzewczej. W sytuacji, gdy mamy zainstalowane zwykłe grzejniki ścienne, wystarczy bufor o pojemności mniejszej. Natomiast przy instalacji podłogowej zalecany jest większy zbiornik. 

Przy wyborze bufora należy także uwzględnić: zapotrzebowanie budynku na ciepło, temperaturę zasilania instalacji grzewczej, wymagany minimalny zład wody w instalacji, funkcje bufora – czy ma odpowiadać wyłącznie za stabilizację pracy pompy, czy będzie wykorzystywany także do magazynowania ciepła. 

Przeczytaj również inne nasze artykuły:

• Powietrzna pompa ciepła monoblok czy split? Poznaj różnice
• Jak dobrać odpowiednią moc pompy ciepła? Podpowiadamy sposób obliczenia
• Automatyka do pomp ciepła – jakie rozwiązania zapewnią oszczędność?
• Pompa ciepła czy piec gazowy – które urządzenie grzewcze sprawdzi się w przypadku dużego domu?

Autor wpisu

Karol Dudek, właściciel firmy Proserwis – serwis ogrzewania. Pasjonat zrównoważonych rozwiązań dla domu i biznesu.